Wisselbankboeken

Boeken van gemiddeld 26 kg zwaar en ca. 30 centimeter dik? We geven toe: die hadden ook wij nog niet gezien. Of we die konden digitaliseren? Metamorfoze-Light graag. Over uitdagingen gesproken!

Sommige klantaanvragen doen je met je ogen knipperen. We zijn inmiddels best wat gewend: Ingebonden akten Burgerlijke Stand, Bevolkingsregisters, minutieuze middeleeuwse liedboekjes. Heel wat soorten en maten ingebonden en losbladig werk gingen de afgelopen decennia door de handen van onze operators. Maar boeken van gemiddeld 26KG zwaar en een centimeter of 30 dik? We geven toe: die hadden ook wij nog niet gezien. Of we die konden digitaliseren? Metamorfoze-Light graag. Over uitdagingen gesproken!

We hebben het hier over de zogenaamde Wisselbankboeken.  De collectie Wisselbankboeken behoort tot de topstukken van het Stadsarchief Amsterdam. Het betreft hier boeken die een geschiedenis hebben die loopt vanaf 1609, de oprichting van de Wisselbank in Amsterdam. Heel veel grote handelaren hadden een rekening bij de Wisselbank. De zware bladen van de boeken werden met een ganzenveer beschreven en boven de bladen stond “moet hebbe van” en “ moet geeve aan”.

Zware kost dus. Onze gewone opnameconfiguraties kunnen heel wat formaten aan. Dikke boeken zagen we wel vaker. Maar dit sloeg alles. Met behulp van de bestaande apparatuur zouden we er niet komen. Dat was wel duidelijk. GMS heeft teruggegrepen op een beproefd middel, wat in het verleden zijn diensten wel vaker bewezen heeft en waar we elke dag nog van profiteren: het in-house ontwikkelen van een eigen machine.

Dat ging niet zonder slag of stoot. De fysieke eigenschappen van deze boeken zijn zo anders dan van een standaard boek. Even optillen en onder een glasplaat leggen is er niet bij. De boeken zijn bovendien prachtig gerestaureerd, maar dat schept meteen extra eisen voor wat betreft preservation. Stabiliteit en een goede ondersteuning van met name de rug zijn heel belangrijk. Bovendien mogen de boeken maar 90 graden geopend worden. En alle informatie moet natuurlijk zichtbaar gemaakt worden, ook die in de kneep. De machine moest dus optimaal wendbaar een aanpasbaar zijn.

Het kostte heel wat hoofdbrekens, maar het is ons gelukt! In nauw overleg met het Stadsarchief Amsterdam en met name hun in-house restauratrice en de pr coördinator van Bureau Metamorfoze hebben we nu een machine staan die naar ieders volle tevredenheid deze boeken geheel veilig en compleet kan digitaliseren met de Metamorfoze specificaties die daarbij horen, speciaal afgestemd op de grootte, dikte en zwaarte van de boeken. Inmiddels heeft GMS een aantal boeken gedigitaliseerd. Wees dus gewaarschuwd: ook voor wel heel zware kost bent u bij GMS aan het goede adres!

Bekijk hier de film;